لوله اسپیرال فولادی یکی رایج ترین روش های ساخت لوله در اقطار بزرگ است که با نام لوله مارپیچ جوش داده شده(Spiral-welded pipe) نیز شناخته میشود. اما شاید در این بین برای شما یک سوال بسیار مهم پیش بیاید:

اسپیرال چیست

در پاسخ باید گفت اسپیرال ، به معنی مارپیچ و حلزونی میباشد که در اینجا به دلیل نحوه تولید مارپیچی لوله اسپیرال ، به این نام مشهور شده است. لوله‌ اسپیرال در اصل ورق‌های فلزی مارپیچی شکلی هستند که در اندازه‌های مختلف تولید می‌شوند

طول لوله‌ اسپیرال می‌تواند بین ۶ تا ۱۲ متر متغیر باشد. در روند ساخت، تولید و استفاده لوله‌های اسپیرال ، مهمترین مسئله‌ای که مورد توجه قرار می‌گیرد، نوع جوشی است که باعث اتصالات این لوله‌های مارپیچی شکل می‌شود؛ زیرا این جوش‌ها هستند که میزان استحکام و قدرت جداره لوله را در برابر فشارهای وارده مشخص می‌کنند.در ادامه در مورد نحوه جوشکاری این لوله ها صحبت خواهیم نمود.

همچنین بسته به استفاده ای که از لوله های اسپیرال خواهد شد، پوشش دهی خارجی و داخلی روی آن ها انجام می شود که برخی از انواع پوشش دهی ها عبارتند از: اپوکسی مایع ، پودر اپوکسی ، اتصال ذوبی ، پلی اتیلن سه لایه ، بیتوسیل ، بیتومن،..

نحوه تولید لوله اسپیرال

لوله اسپیرال از رول های ورق باز شده و صاف تولید می شود. ورق مسطح شده توسط غلطک های زاویه دار به یک استوانه با قطر مورد نظر شکل می گیرد. جوش داخلی و خارجی درز مارپیچ لوله رابه صورت کامل مهر و موم می کند و در انتهای کلاف ورق ، یک رول ورق جدید به لبه انتهایی لوله جوش داده می شود و یک درز بر روی عرض لوله ایجاد می کند. لوله به طول بریده می شود و در صورت نیاز انتهای آن مورب می شود.
ساخت لوله‌های اسپیرال به دو شکل استاندارد در سراسر دنیا انجام می‌پذیرد که در ادامه به شرح هر یک به شکلی کوتاه می‌پردازیم.

تولید یک مرحله‌ای لوله اسپیرال

این روش که پر استفاده ترین شیوه ساخت لوله‌های اسپیرال محسوب می‌شود، شامل چند مرحله گوناگون است که در آن ورقه‌های اسپیرال با توجه به جنس و کارکرد آماده سازی می‌شوند و طی مراحل مختلف به آن‌ها فرم مشخصی داده خواهد شد. در نهایت با استفاده از جوشکاری به شکل زیر پودری، دو ناحیه داخلی و خارجی آن به هم متصل می‌شوند.
در ساخت لوله اسپیرال به صورت یک مرحله ای قبل از شکل گیری ورق ها سر ورقها به هم جوش داده میشوند و لبه ورقها پخ زده شده و صاف میگردد.

بعد از شکل گیری ورقها عملیات جوشکاری لوله انجام میگردد که شامل دو پاس جوش زیر پودری میشود:
پاس داخلی جوشکاری اسپیرال در موقغیت ساعت ۶ توسط دستگاه جوش زیر پوستی و پاس بیرونی در موقعیت ساعت ۱۲ انجام میگردد
که در همین زمان توسط دستگاه یو تی انلاین (ultrasonic testing welding online) تست جوش انجام میگردد بعد از اتمام عملیات جوش کاری و تست لوله برش خورده و برای مراحل تست منتقل خواهد شد

تولید دو مرحله‌ای لوله اسپیرال

تمامی مراحلی که در تولید لوله اسپیرال به صورت یک مرحله‌ای انجام می‌گیرند، در این مرحله نیز به کار گرفته خواهند شد. تنها تفاوت این روش تولیدی، استفاده از جوشکاری GMAW برای گرفتن درز اتصالات و پر کردن آن‌ها خواهد بود.
تفاوت این مدل با ساخت تک مرحله ای در راندمان تولید میباشد که دارای سرعت بالا تری میباشد.

از کارخانه های تولید کننده لوله های اسپیرال میتوان به :

•  لوله اسپیرال اصفهان
• لوله اسپیرال صفا
• لوله اسپیرال کالوپ
• لوله سازی سلفچگان
• شرکت ایران اسپیرال
• کارخانه لوله سازی آریا نورد خلیج فارس
• کارخانه لوله سازی خلیج فارس

مزایای لوله اسپیرال

برای پیشبرد اهداف صنایع، لوله‌های مختلفی در جنس‌ها و ابعاد گوناگون تهیه و تولید می‌شود که نوع اسپیرال به دلیل مزایای زیر از جایگاه منحصربه‌فردی در این میان برخوردار است.

•  لوله اسپیرال فولادی نسبت به سایر لوله‌ها هنگام نصب انعطاف پذیرتر هستند و به شکل راحت تری قابلیت خم شدن و تغییر شکل میباشند.
•  خواص مکانیکی این نوع لوله‌ها نسبت به نمونه‌های مشابه بسیار بهتر است.
• موادی که در لوله‌های اسپیرال استفاده می‌شود، در عین با کیفیت بودن، مقرون به صرفه و ارزان قیمت تر نیز هستند.
• به دلیل مواد بکار رفته در چنین تجهیزاتی و البته روند تولیدی که برای ساخت آن‌ها وجود دارد، لوله‌های اسپیرال از قدرت و استحکام فوق العاده تری نسبت به دیگر لوله‌ها برخوردار هستند.
• از این لوله‌ها می‌توان در صنایع مختلف، ساخت و سازها، انتقال آب، گاز رسانی، انتقال نفت و…استفاده کرد.
• به دلیل استحکام بالا، هزینه‌های مصرفی خریدار در طولانی مدت کاهش پیدا می‌کند. برای مثال استفاده از لوله اسپیرال می‌تواند مدت زمان تعویض یا خرابی را به تعویق بی اندازد.
• استفاده از لوله‌های اسپیرال فولادی همچنین می‌تواند در کاهش مصرف انرژی بسیار مؤثر باشد.
• برخوردار بودن از یکنواختی مناسب در طول لوله
• برخورداری از مقاومت مناسب در برابر ترک خوردگی و شکستگی در هنگام مواجهه با فشار سیالات و مایعات
• به صرفه بودن از نظر اقتصادی در زمینه فرایند های صنعتی و تولیدی

تمامی عوامل بالا در نهایت منجر به بهبود روند فروش لوله اسپیرال و مواد جایگزینی آن برای موارد مشابه خواهد شد

معایب لوله‌های اسپیرال

هر کالایی به موازات ویژگی‌ها و فوایدی که دارد، می‌تواند معایبی را نیز به دنبال داشته باشد؛ که از جمله ایرادهای موجود در لوله‌های اسپیرال می توان به موارد زیر اشاره کرد.

1. به دلیل مواد فلزی و فولادی به کار رفته در لوله‌های اسپیرال، وزن آن بسیار بالا خواهد رفت و این وزن بالا یک مانع مهم برای حمل و نقل راحت خواهد شد؛ این مسئله می‌تواند تا حدودی زمان انجام پروژه‌ها را بالا ببرد، هر چند که بالا بودن وزن لوله می‌تواند نشانه استحکام و منسجم بودن این محصول نیز باشد.
2. از دیگر معایب لوله‌های اسپیرال گالوانیزه می‌توان به عدم امکان عایق بندی در تولید اشاره کرد. اگرچه پس از طی کردن مراحل جوش و اتصال این لوله‌ها عایق بندی خواهند شد، اما امکان پذیر نبودن تعبیه عایق هنگام تولید، باعث بالا رفتن هزینه‌ها و افزایش زمان تحویل پروژه‌ها خواهد شد.

البته لازم به ذکر است که استفاده از ورقه‌های گالوانیزه، در تولید لوله اسپیرال به خودی خود باعث می‌شود که این کانال‌ها تا حدودی در برابر عوامل خارجی آسیب رسان محافظت شوند.

سایز بندی لوله اسپیرال

تولید لوله اسپیرال در سایز های ۵ تا ۱۲۰ اینچ و به صورت رول شده موجود می باشند.

استاندارد لوله اسپیرال

استاندارد های مورد استفاده در لوله اسپیرال مطابق با استاندارد AWWA-C200 برای لوله های آب و همچنین استاندارد API-5l یا IPS-MPI190 یا PLD III برای لوله های مورد نیاز برای صنایع نفت و گاز می باشد.

جوشکاری زیر پودری در لوله اسپیرال

جوشکاری زیر پودری در لوله اسپیرال به روشی گفته می شود که در آن قوس جوشکاری تحت پوشش فلاکس یا پودر مخصوص مخفی می شود و بدین ترتیب اکسیژن وارد قوس نشده و جوش اکسید نمی گردد. در لوله فولادی اسپیرال جوشکاری مارپیچی در دو طرف لوله فولادی انجام می شود. ولی در هر لحظه نقاطی که از داخل و خارج جوشکاری می شوند ، ۱۸۰ درجه با هم اختلاف مکانی دارند.

کاربردهای لوله اسپیرال

از کاربرد های لوله های اسپیرال میتوان به صنایع پتروشیمی و تاسیساتی و آبرسانی و همچنین خطوط انتقال نفت و شاره نمود. چنین تجهیزاتی بر اساس کارکردی که دارند در ضخامت‌های مختلفی تولید و به بازار عرضه می‌شوند

قیمت لوله اسپیرال

در این مقاله به تعریف لوله اسپیرال، مواد سازنده آن، قیمت لوله اسپیرال و مزایای این محصول فولادی پرداختیم. لوله اسپیرال به دلیل تولید راحت و مقاومت بسیار مناسبی که در برابر عوامل مختلف داخلی و خارجی دارد، از محبوبیت خوبی برای استفاده در صنایع برخوردار است.

ابعاد و سایز این لوله‌های مارپیچ توخالی بسته به نوع کاربردی که دارند متفاوت است و البته نسبت به سایر لوله‌های صنعتی قیمت به صرفه تری دارد. کانال اسپیرال به دلیل ویژگی‌های منحصربه‌فردی که دارد مانند ظاهر شکیل، بیشتر از گذشته مورد توجه قرار گرفته است.همچنین استفاده از این لوله ها در صنایع گاز و نفت به علل مختلف اعم از انعطاف پذیر بودن فرایند ساخت ، یکنواختی ابعاد، خواص مکانیکی مناسب ، مسائل اقتصادی و… بیش از گذشته مورد توجه قرار گرفته است.