در این مقاله قصد داریم تا فرایند تولید ورق فلزی (از هر جنس و مدلی که باشد.) طی می شود را بیان کرده و بررسی کنیم.اولین مرحله برای ساخت ورق های فلزی، تأمین متریال اولیه یا مواد خام مورد نیاز است. برای ساخت ورق فلزی، در ابتدایی ترین سطح، به سنگ آهن نیاز خواهیم داشت. سنگ های آهن از معادن مخصوص، قابل استخراج هستند. این سنگ ها به صورت طبیعی دارای مقادیری ناخالصی هستند که باید برای جداسازی ناخالصی ها و نیز استخراج آهن از سنگ آهن، به کارخانجات مربوطه اعزام شوند. در این جا باید ابتدا ناخالصی ها از سنگ آهن جدا شده و سپس سنگ آهن گندله شده (گلوله شده) پخته می شود. در این حالت، گندله با کربن احیا شده، اکسیژن خود را از دست داده و به صورت اسفنجی متخلخل (از جنس آهن) تولید می شود. بعد از این که فرایندهای لازم برای استخراج آهن و نیز پاک سازی ناخالصی ها از آن انجام گرفت، آهن به دست آمده را در کوره های قوس الکتریکی به صورت مذاب، در می آورند. سپس بسته به نوع آلیاژ مورد نظر، عناصر لازم را به آهن افزوده و آلیاژ مورد نظر ساخته می شود. مطالب بیشتر : ورق روغنی یکی از اساسی ترین عملیاتی که بر روی فلزات خام انجام می شود تا آن ها را به اشکال مختلف تبدیل کند، عملیات نوردکاری است. این عملیات از صده هفده میلادی بر روی فلزات انجام می شد و اتفاقی که امروزه به عنوان عملیات نورد بر روی فلزات انجام می شود، شکل پیچیده تر و تکمیل شدهٔ همان نوردکاری ابتدایی می باشد. در عملیات نوردکاری ابتدایی، دو غلطک از جنس چدن (که فلز سنگینی است.) در یک چهارچوب چوبی قرار گرفته اند. در این حالت، فلز را بین دو غلطک قرار داده و با اعمال فشار ناشی از نیروی وزن آن، مواد صاف و فشرده شده و به صورت صفحه در می آید. این غلتک ها می توانند ضخامت ورق را تا حد مورد نیاز پایین آورده و یک ورق نازک تر ایجاد کنند. کم کم این روند به وسیلهٔ غلطک های بزرگ تر و انواع چهار غلطکه (که دو غلطک بزرگ با دو غلطک کوچک پشتیبانی می شد)، ساخته شدند. این روند تکامل با پیدایش ماشین بخار و ساخته شدن موتورهای با توان بسیار بالا، تکمیل شد. در حال حاضر از قفسه های نورد برای نورد سنگین شمش ها و فلزات- مخصوصاً فلز فولاد- استفاده می شود. با نورد، ضخامت بیلت یا شمش فولادی، تا حد مورد نظر کاسته شده و فرم ورق از آن ایجاد خواهد شد. عملیات نورد که در بخش قبلی شرح داده شد، می تواند به صورت گرم یا سرد و یا تلفیقی انجام شود. چگونگی گرم یا سرد بودن این عملیات به دمای فلز (فولاد) بر می گردد. به این صورت که اگر پیش از نورد، بیلت را در کوره گرم کنند، نورد اجرا شده بر روی آن نورد گرم خواهد بود. و در غیر این صورت، عملیات نورد از نوع سرد خواهد بود. نورد تلفیقی نیز با گرم کردن دمای فولاد در کوره و اجرای عملیات نورد گرم بر روی آن و سپس سرد کردن ورق ساخته شده و اجرای مجدد عملیات نور (این بار به صورت نورد سرد) برای کاهش ضخامت ورق ساخته شده می باشد. لازم به ذکر است که دمای گرم کردن بیلت های فولادی برای اجرای نورد گرم، تا دمای ۱۲۰۰ درجهٔ سانتی گراد خواهد بود. این دما نقطهٔ شکل پذیری این فلز تعریف می شود. و فولاد در این دما به رنگ سرخ در می آید. در مقاله ای مجزا، به شرح تمامی انواع ورق های فلزی پرداخته ایم. این ورق ها بسته به نوع خود، از عملیات تکمیلی برخوردار خواهند شد. یعنی بعد از این که عملیات نورد (چه سرد و چه گرم و چه نورد تلفیقی) بر روی فلز مورد نظر (که در بیش تر موارد، فلز فولاد مد نظر است) اجرا شد، ورق های اولیه ساخته می شوند. نام این ورق ها اگر از نورد گرم حاصل شوند، ورق سیاه و اگر از نورد سرد حاصل شوند، روق روغنی خواهد بود. حال برای تولید انواع مختلف مانند ورق های گالوانیزه، ورق های پانچ، ورق های آجدار و … باید فرایندهای تکمیلی روی آن اجرا شود. این فرایندها در ادامه لیست شده اند.
فرایند تولید ورق فلزی
نورد کاری و تاریخچهٔ آن
اجرای نورد سرد،نورد گرم و نوع تلفیقی
تولید ورق های فلزی
فرایند تولید ورق فلزی
۳۰
مرداد