ورق های سیاه که نام انگلیسی آن Hot Rolled Sheet می باشد از دو نوع فولاد ۳۶A و ۱۰۱۱A که هر دو نوعی فولاد کم کربن هستند ساخته شده است و در اکثر صنایع به کار می رود.
انواع ورق
تولید ورق های فولادی
بطورکلی ورق فولادی شکل مسطح تر از آهن، فولاد یا هر فلز دیگر می باشد که تحت شرایط و عملیات خاص از شمش های فولادی تهیه و تولید می گردد. با توجه به اینکه فلزات و شمشهای فلزی شکلپذیر هستند، میتوان آنها را تحت عملیات خاص به مواد مختلفی مانند ورق، میلگرد ، مفتول یا حتی اسلب تبدیل کرد.
ورق فولادی از نظر معیار های مختلف دستهبندی میشوند و با توجه به روش تولید آن ها یا حتی مواد اولیه به کاررفته در آنها، نامگذاری میشود. یکی از مزایای ورق فولادی، جمع کردن آنها بهصورت کلاف است و همین موضوع باعث میشود که میزان زیادی از ورق های فولادی در حجم کمی قرار میگیرد.
ورقهای فولادی به ۵ روش تولید و عرضه می گردد که عبارتاند از:
- ورق فولادی با نورد سرد.
- ورق فولادی با نورد گرم.
- ورق فولادی با کربن.
- ورق فولادی گالوانیزه.
- ورق فولادی استنلس استیل (زنگ نزن)
انواع ورق سیاه
- ورق سیاه صنعتی درنوع صنعتی آ استاندارد st ۵۲، A283 – GR C، A285-GR C، A516 –GR ۶۰ ,۷۰
- ورق سیاه معمولی در نوع معمولی آن استاندارد st ۳۷
ورق سیاه دراستاندارد ST ۳۷ بیشتر برای مصارف ساختمانی(ساختمان ها-سوله ها و …) مصرف می شود ولی ورق های صنعتی در مصارف و پروژه های صنعتی کاربرد دارد از قبیل سد سازی، پروژه های پتروشیمی، مخزن سازی و …. این اقلام در دو شکل مختلف وارد بازار می شود: رول و شیت (البته ورق تنها تا ضخامت ۱۵ میل می تواند در دو شکل رول و یا شیت وارد بازار شود و از سایز ۱۵ میل به بالا تنها به صورت شیت خام وارد بازار می شود.) هر دوی این دو شکل ورق قابل برش به سایز های مختلف می باشد.
کاربرد ورق سیاه
ورق های نورد گرم (ورق سیاه ) در صنایع مختلفی از جمله :
- صنعت ساختمان
- تانکر سازی
- خودروسازی
- مخازن خاص
- کشتی سازی و صنایع سنگین فلزی و … کاربرد دارند.
اشکال تولید ورق سیاه
- ورق سیاه به شکل رول فرم
- ورق سیاه به شکل فابریک
ضخامت ورق سیاه
ضخامت ورق سیاه از ۱/۵ میلی متر شروع شده و نهایتا به ۱۰۰ میلی متر ختم می شود.
ابعاد ورق سیاه
در حالت رول فرم عرض ورق های سیاه بسته به ضخامت چهار عرض ۱۰۰ سانت و ۱۲۵ سانت و ۱۵۰ سانت و ۲۰۰ سانت را دارا خواهند بود.طبعا در حالت رول فرم محدودیت طولی وجود نخواهد داشت.
در حالت فابریک نیز بسته به مقدار سفارش می توان هر اندازه و ابعادی را تولید کرد اما بعضی ابعاد مرسوم و پرکاربرد هستند. این ابعاد مرسوم و طبیعتا موجود به شرح زیر می باشند:
ورق سیاه ابعاد ۲۰۰۰*۱۰۰۰ میلی متر
ورق سیاه ابعاد ۲۵۰۰*۱۲۵۰ میلی متر
ورق سیاه ابعاد ۶۰۰۰*۱۰۰۰ میلی متر
ورق سیاه ابعاد ۶۰۰۰*۱۵۰۰ میلی متر
ورق سیاه ابعاد ۶۰۰۰*۲۰۰۰ میلی متر
ورق سیاه ابعاد ۱۲۰۰۰*۲۰۰۰ میلی متر
استاندارد های ورق سیاه
ورق سیاه را معمولا با استاندارد ST37 می شناسند.
سایر استاندارد ها و کاربرد ها در صفحه استاندارد ها و همچنین در انتهای این مقاله قابل رویت هستند.
جدول وزنی ورق سیاه
ردیف |
طول(میلی متر) |
عرض (میلی متر) |
ضخامت (میلی متر) |
وزن (کیلوگرم) |
۱ |
۲۰۰۰ |
۱۰۰۰ |
۲ |
۳۲ |
۲ |
۲۰۰۰ |
۱۰۰۰ |
۳ |
۴۸ |
۳ |
۲۰۰۰ |
۱۰۰۰ |
۴ |
۶۴ |
۴ |
۲۰۰۰ |
۱۰۰۰ |
۵ |
۸۰ |
۵ |
۲۰۰۰ |
۱۰۰۰ |
۶ |
۹۶ |
۶ |
۶۰۰۰ |
۱۵۰۰ |
۸ |
۵۷۶ |
۷ |
۶۰۰۰ |
۱۵۰۰ |
۱۰ |
۷۲۰ |
۸ |
۶۰۰۰ |
۱۵۰۰ |
۱۲ |
۸۶۴ |
۹ |
۶۰۰۰ |
۱۵۰۰ |
۱۵ |
۱۰۸۰ |
۱۰ |
۶۰۰۰ |
۱۵۰۰ |
۲۰ |
۱۴۴۰ |
نکته : برای محاسبه وزن ورق از فرمول محاسبه وزن ورق به شرح ذیل استفاده نمایید:
وزن ورق سیاه = طول ورق(میلی متر) * عرض ورق (میلی متر) *ضخامت (میلی متر)* چگالی ورق
چگالی آهن : در حالت استاندارد عدد ۷.۸۶ تعریف شده است اما برای محاسبه منطقی بهتر است از عدد ۸ استفاده نمایید. ۸ عدد تجربی است که تلورانس ضخامت را پوشش می دهد.
تولید ورق با تکنولوژی نورد گرم به این معناست که مواد اولیه تولید ورق در دما های بسیار باال ذوب شده و در طی این فرآیند ورق ظاهری مات به خود میگیرد و به دلیل رنگ ظاهری آن در بازار از اصطالح ورق سیاه برای آن استفاده میشود.
روش تولید ورق سیاه یا ورق گرم
برای تولید ورق سیاه ابتدا پودر سنگ آهن از معادن سنگ آهن تهیه میشود و سپس پودر سنگ آهن در کارخانه به گندله تبدیل میشود. گندله(کلوخه) گوی هایی متخلخل میباشند که حدود یک تا ۱.۵سانت قطر دارند و یکنواخت هستند که در ابتدا خام هستند و استحکام کمی دارند و سپس خشک و پخته میشوند تا سخت گردند.
مرحله گندله خام تا پخته شدن همان تبدیل مگنتیت به هماتیت است. گندله به آهن اسفنجی تبدیل می گردند و بعد از آن در کوره های قوس الکتریکی ذوب میشوند و فولاد مذاب تولید میشود، فولاد مذاب تبدیل به تختال ویا به اصطلاح (اسلب) می گردد. تختال تولید شده خنک میشود و نورد می گردد که به صورت ورق فلزی شیت و یا به صورت کلاف رول در می آید. در حین تولید با اضافه نمودن عناصر شیمیایی مختلف و شرایط خاص انواع مختلفی از ورق سیاه دست می آید که خواص مختلفی به ورق میدهد.