راهنمای جامع لوله داربست ۶ متری
در صنعت ساختمان‌سازی و پروژه‌های عمرانی، اجزایی وجود دارد که بدون حضور آن‌ها، کارهای گوناگون ساختمانی بسیار دشوار خواهد شد. یکی از این اجزا، لوله‌های ویژه‌ای است که در ساخت انواع داربست استفاده می‌شود.
این لوله‌ها که برای دستیابی به ارتفاع‌های بلندتر و حفظ پایداری در نماکاری، ساخت‌وساز و کارهای مشابه کارایی دارند، تحت عنوان «لوله داربست ۶ متری» شناخته می‌شوند.
لوله داربست ۶ متری و ساختار کلی آن
لوله داربست ابزاری است که برای ساخت سازه‌های موقتی در کنار بناها و پروژه‌های صنعتی به‌کار می‌رود. این لوله‌ها به‌طور معمول از فولاد نورد گرم ساخته می‌شوند. مقطع این لوله‌ها دایره‌ای است و قطر بیرونی بیشتر آن‌ها در محدوده ۴۸.۳ میلی‌متر قرار می‌گیرد.
در بسیاری از پروژه‌ها از طول ۶ متری استفاده می‌شود، چون این اندازه، هم حمل و نقل آسانی دارد و هم عملیات بستن و بازکردن آن مشکلات کمتری را به همراه می‌آورد.
ضخامت بدنه لوله‌ها متغیر است و بر پایه نیاز پروژه می‌تواند ۲، ۲.۵ یا حتی ۳ میلی‌متر باشد.لوله‌هایی که برای داربست استفاده می‌شوند، به‌دلیل شرایط کاری سنگین، باید استحکام قابل ملاحظه‌ای داشته باشند. در نتیجه آهن و فولاد در تولید این محصول کاربرد دارد.
ساختار اصلی این لوله‌ها برای مقاومت در برابر بار مرده و زنده طراحی شده است تا ضمن نگهداری کارگران و تجهیزات در ارتفاع، خطرات احتمالی کاهش یابد.
ویژگی های لوله داربست:
۱. محصول آزمایش شده و مطابق با BS 1139/EN39/AS1163.
۲. همه لوله ها با بازرسی کامل / گواهینامه و گواهی آسیاب عرضه می شوند.
۳. لوله داربست با انواع کوپلرها و اتصالات و سایر لوازم جانبی داربست سازگار است.
۴. تمام لوله های داربست به صورت بسته ها، سه تسمه فولادی در هر انتهای بسته و ۲ تسمه در وسط بارگذاری می شوند. ۲ تسمه سفید در هر انتها برای بارگیری و تخلیه
۵. شماره مجوز محصول و علامت گذاری استاندارد سیریم.
تقسیم‌بندی بر اساس ضخامت و وزن
از دید ضخامت، لوله‌های داربست را می‌توان در چند گروه اصلی تفکیک کرد. ضخامت ۲ میلی‌متر وزنی حدود ۱۴ کیلوگرم را ایجاد می‌کند که به آن لوله سبک می‌گویند. ضخامت ۲.۵ میلی‌متر باعث می‌شود وزن هر شاخه ۶ متری به حدود ۱۷ کیلوگرم برسد و در دسته متوسط یا سنگین قرار گیرد.
برخی نیز ضخامت ۳ میلی‌متر را تولید می‌کنند که وزن هر شاخه می‌تواند به ۲۶ کیلوگرم یا نزدیک آن برسد. انتخاب بین این ضخامت‌ها، بستگی به نوع کاربری سازه دارد. اگر نیاز به اسکلت‌بندی یا نگهداری وزن بیشتری باشد، ضخامت‌های بالاتر توصیه می‌شود.
کاربرد لوله داربست ۶ متری در ساختمان‌سازی
داربست، سازه‌ای موقتی برای دسترسی به ارتفاعات بلند یا قسمت‌هایی است که به آسانی در دسترس نیست. در بخش عمرانی می‌توان وضعیت‌های مختلفی را مثال زد؛ از ترمیم نمای یک برج گرفته تا ساخت پل‌های بزرگ و سوله‌های عظیم. این لوله‌های ۶ متری متناسب با سفارشی که صورت می‌گیرد، در ضخامت‌های گوناگون عرضه می‌شوند.
به جز ساختمان‌سازی، کاربرد این لوله‌ها در پروژه‌های مرتبط با نگهداری و تعمیرات تاسیسات عظیم نیز دیده می‌شود. برای نمونه، در پالایشگاه‌ها یا صنایع نفت و گاز که سازه‌هایی بسیار مرتفع دارند، همین لوله‌ها برای ایجاد تکیه‌گاه مناسب در بخش‌هایی که به تعمیر نیازمند هستند، به‌کار گرفته می‌شوند. همچنین در ساخت و نگهداری دکل‌های دریایی یا سازه‌های تزیینی نمایشگاهی هم سراغ لوله‌های ۶ متری داربست می‌روند.
مزیت استفاده از لوله داربست ۶ متری
چون لوله داربست ۶ متری از جنس فولاد تولید می‌شود، قابلیت استفاده دوباره را دارد. یعنی اگر پروژه‌ای پایان یابد، می‌توان این لوله‌ها را جمع کرد و پس از بررسی سلامت بخش‌های مختلف، در پروژه بعدی نصب نمود. همین مسئله باعث می‌شود برخی شرکت‌ها به جای خرید نو، از لوله‌های دست دوم بهره ببرند. البته در چنین شرایطی باید وضعیت پوسیدگی، زنگ‌زدگی و تغییر شکل را به دقت کنترل کرد.
عوامل اثرگذار بر قیمت لوله داربست ۶ متری
موضوع هزینه در تمام پروژه‌های ساختمانی و صنعتی اهمیت دارد. لوله داربست ۶ متری نیز از این قاعده جدا نیست. این کالا به صورت روزانه دستخوش نوسانات است و گاهی در یک روز چند بار تغییر می‌کند. در ادامه به عواملی که بر نرخ این محصول تاثیر دارند، اشاره می‌شود:
- وزن و ضخامت لوله: هرچه ضخامت ورق به‌کار رفته بیشتر باشد، شاخه سنگین‌تر می‌شود و در نتیجه، قیمت هم بالاتر خواهد رفت.
- وضعیت عرضه و تقاضا: در بازه‌هایی که ساخت‌وساز رونق دارد و موجودی انبارها محدود می‌شود، قیمت ممکن است صعودی شود. گاهی هم رکود در پروژه‌های عمرانی اتفاق می‌افتد که اثر عکس دارد.
- نرخ ارز: بسیاری از مؤلفه‌های مرتبط با صنعت فولاد، به قیمت‌‌های جهانی و ارزش واحد پول کشور بستگی دارد. در صورت جهش در بازار ارز، فولاد و محصولات آن هم تحت تأثیر قرار می‌گیرند.
- کارخانه تولیدکننده: کارخانجاتی که کیفیت بالاتری دارند، معمولاً محصول خود را اندکی گران‌تر عرضه می‌نمایند. البته نوع ورق خامی که در تولید به کار گرفته می‌شود هم در تعیین قیمت موثر است.
مقایسه لوله داربست نو و دست دوم
بسیاری از فعالان پروژه‌های عمرانی برای کاهش مخارج تمایل دارند لوله‌های کارکرده را جستجو کنند. گاهی اوقات دست دوم‌ها با کیفیت هستند، چون این لوله‌ها صرفاً در تماس با شرایط محیطی بوده‌اند و هنوز استحکام کافی دارند. قطعا باید میزان له‌شدگی، زنگ‌زدگی یا هر نقص دیگری مد نظر قرار گیرد.
چنانچه لوله‌ها دچار فرسودگی شدید باشند، بهتر است از نمونه‌های جدید بهره گرفته شود تا امنیت کارکنان و روند اجرایی پروژه مختل نشود.
خرید لوله داربست ۶ متری نو در بلندمدت می‌تواند یک سرمایه‌گذاری تلقی شود؛ زیرا در صورت سالم‌ماندن، در پروژه‌های بعدی هم استفاده خواهد شد. همچنین اگر پروژه زمان طولانی داشته باشد، خرید نسبت به اجاره یا دست دوم ممکن است به‌صرفه‌تر باشد. ولی چنانچه کار کوچک و کوتاه‌مدت باشد، اجاره یا لوله‌های دست دوم گزینه کم‌هزینه‌تری خواهد بود.
کارخانه‌های مطرح تولید کننده لوله های داربست
در ایران، چندین کارخانه فولادی در زمینه تولید لوله‌های درزدار فعالیت می‌کنند که برای داربست مصرف می‌شوند. برخی نام‌های شناخته‌شده شامل موارد زیر هستند:
- کارخانه‌های واقع در اصفهان
- کارخانه‌های واقع در تهران (مانند تهران شرق یا جهان پروفیل)
- کارخانه سپاهان
- کارخانه ساوه
- کارخانه صدرا
- کارخانه یاران
هر کدام می‌توانند محصولاتی در ضخامت‌های مختلف و کیفیت‌های گوناگون روانه بازار کنند. برخی سبک‌تر و برخی سنگین‌تر هستند. از نگاه مصرف‌کنندگان، تولیدات اصفهان معمولاً ارزش بیشتری داشته و کمی گران‌تر است، چون بهره‌گیری از ورق‌های باکیفیت در آنجا متداول است. در نقاطی مثل تهران و شهرهای پیرامون، خرید از کارخانجات نزدیک می‌تواند مخارج حمل‌ونقل را کم کند. این‌گونه پارامترها در انتخاب برند موثر است.
راهکارهایی برای شناسایی کیفیت لوله داربست ۶ متری
کسانی که قصد دارند لوله داربست را خریداری کنند، گاهی می‌پرسند چطور مطمئن شویم محصول انتخابی استقامت لازم را دارد. در مرحله نخست، بهتر است از کارخانه‌های معتبر یا مراکز پخش خوش‌سابقه سفارش داده شود. اگر قرار بر خرید دست دوم باشد، لوله‌ها باید از جهت صافی سطح و شکل اولیه بررسی شوند و زنگ‌زدگی عمیق یا خم‌شدگی نداشته باشند.
برخی روش‌ها برای تشخیص کیفیت این لوله‌ها عبارتند از:
- مقایسه ضخامت و وزن واقعی: ممکن است ضخامت اعلام‌شده با واقعیت متفاوت باشد. اندازه‌گیری ساده می‌تواند این موضوع را مشخص سازد.
- وارسی درز جوش: بخشی از لوله‌های داربست به صورت درزدار تولید شده‌اند و باید محل اتصال ورق صاف و یکنواخت باشد. اگر خط جوش ناهموار یا ضعیف باشد، احتمال خطر بیشتر می‌شود.
بست‌های ویژه و لوازم جانبی
لوله داربست ۶ متری به‌تنهایی کاربرد کامل ندارد و برای تشکیل یک چهارچوب فلزی در کنار سازه اصلی، نیاز به اتصال‌دهنده یا همان بست داربست هست. این بست‌ها شکل‌های متفاوتی دارند: بست دو پیچ، چهار پیچ، مغزی و غیره. اگر زمین زیر لوله نرم باشد، صفحه‌هایی به نام پلیت زیر پایه‌ها خرج می‌شوند تا پایداری افزایش یابد. داشتن لیست مخارج برای این قطعات هم پیش از شروع هر پروژه، اهمیت دارد. چرا که انتخاب صحیح بست‌ها مانع از بروز خطراتی مثل ریزش ناگهانی داربست خواهد شد.
اهمیت نگهداری لوله های داربست ۶ متری
پس از خرید و هنگام اتمام کار، لوله‌ها را از پروژه جدا کرده و در محل سرپوشیده یا دست‌کم جایی که رطوبت کمتر است، قرار می‌دهند. فولاد سیاه در معرض رطوبت بالا، مستعد زنگ‌زدگی خواهد بود.
در صورتی که بناست برای مدت طولانی بلااستفاده بمانند، پوشاندنشان با نایلون یا چیدن منظم آن‌ها روی پالت، کمک می‌کند لوله‌ها در حین جابه‌جایی بعدی کمترین صدمه را ببینند.
چرا لوله‌های داربست ۶ متری پرتقاضاتر هستند؟
کار با شاخه‌های ۱۲ متری دشوار است؛ زیرا هم سنگین‌تر و هم حمل‌شان سخت‌تر است. درحالی‌که شاخه‌های ۳ متری برای بیشتر پروژه‌ها کوتاه است و محدودیت به وجود می‌آورد. از این رو، طول ۶ متری راهی میانه است که نصب را ساده و هندلینگ را آسان می‌کند.
بیشتر کارگاه‌ها ترجیح می‌دهند ۶ متری را به محل ببرند و در صورت نیاز، با برشکاری یا توسعه اتصال، آن را کم یا زیاد کنند.
روش‌های محاسبه وزن لوله داربست ۶ متری
چند فرمول برای محاسبه وزن وجود دارد که در کارخانه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. در این فرمول‌ها، ضخامت، قطر بیرونی، چگالی فولاد و طول لوله نقشی اساسی دارند. عددهای به‌دست‌آمده نشان می‌دهد شاخه، دقیقاً چند کیلوگرم است. هرچه ضخامت بالاتر باشد، وزن بیشتر خواهد شد.
در بازار آهن لازم است این وزن را در نرخ واحد ضرب کرد تا مبلغ کل برای هر شاخه ۶ متری معلوم شود. مثلاً اگر ضخامت ۲.۵ میلی‌متر باشد و میانگین وزن شاخه‌ای ۱۷.۳ کیلو محاسبه شود و نرخ هر کیلو ۴۰ هزار تومان فرض شود، آنگاه قیمت آن شاخه چیزی در حد ۶۹۲ هزار تومان خواهد بود.
نتیجه گیری
لوله داربست ۶ متری یکی از اجزای کلیدی در صنعت ساختمان‌سازی و پروژه‌های عمرانی است که با تنوع در ضخامت و وزن، پاسخگوی نیازهای مختلف پروژه‌ها می‌باشد. استفاده از این لوله‌ها به دلیل قابلیت حمل و نصب آسان، مقاومت بالا و امکان استفاده مجدد، مزایای قابل توجهی دارد. انتخاب صحیح کیفیت و نوع لوله، همراه با نگهداری مناسب، می‌تواند ایمنی و کارایی پروژه را تضمین کند و هزینه‌ها را بهینه‌سازی نماید.
