انواع مختلف سقف شیروانی و مزایای استفاده از آن
سقف شیروانی یکی از رایج‌ترین و سنتی‌ترین انواع سقف در بسیاری از خانه‌هاست. این نوع سقف با شکل مثلثی خود شناخته میشود و دارای دو سطح شیب‌دار است که در یک خط تیز به هم می‌رسند و شکلی شبیه به حرف ‘V’ وارونه ایجاد می‌کنند. این سقف برای خانه‌هایی که در مناطقی هستند که بارندگی شدید است مناسب است، ساخت و نگهداری آن آسان است و فضای اضافی در زیر شیروانی نیز فراهم می‌کند.که این سقف‌ها بسیار متنوع هستند و می‌توانند با سبک‌های مختلف معماری سازگار شوند.
انواع سقف شیروانی
سقف شیروانی انواع مختلفی دارد که از جمله آن می توان موارد زیر را نام برد.
- سقف شیروانی سنگریزه‌ای
سقف سنگریزه‌ای یکی از بهترین انواع سقف شیروانی است که به ساختمان ظاهری زیبا و جدید می‌دهد. این سقف با شکل‌های نامنظم و برجسته، ساختمان را محکم و قوی می‌کند. همچنین ساخت این سقف ارزان است و به همین دلیل در ساختمان‌های زیادی از آن استفاده میشود.از ویژگی‌های خوب این سقف می‌توان به سبکی و محکم بودن آن اشاره کرد. این سقف در برابر بادهای تند، طوفان و تگرگ خیلی خوب مقاومت می‌کند و باعث میشود ساکنان خانه نگران خطرهای آب و هوایی نباشند.
سقف سنگریزه‌ای خیلی زیباست و چون طراحی خاصی دارد، تا سال‌ها زیبایی خود را حفظ می‌کند و نیازی به تغییر یا تعمیر ندارد.
این سقف در مصرف انرژی هم خیلی خوب عمل می‌کند و صدا، گرما، سرما و رطوبت را خوب نگه می‌دارد.ساخت این سقف خیلی سریع و آسان است. سقف سنگریزه‌ای طرح‌ها و رنگ‌های زیادی دارد و شما می‌توانید هر طرح و رنگی که دوست دارید را انتخاب کنید. این سقف در برابر فشار، گذر زمان، نور خورشید و تغییر دما مقاوم است و خراب نمی‌شود و ماندگاری بیشتری دارد.
- سقف شیروانی شینگل
سقف شیروانی شینگل به نوعی پوشش ساختمانی گفته میشود که از ترکیبی از قیر ویژه و مواد نفتی مانند سیلیس ساخته میشود. این ترکیب باعث شده تا این نوع سقف به دلیل استحکام، کیفیت بالا و طول عمر طولانی، در بسیاری از پروژه‌های ساختمانی با نام “سقف شیروانی شینگل آسفالتی” شناخته شود و مورد استفاده قرار گیرد. علاوه بر این، مواد به کار رفته در سقف شینگل باعث می‌شوند که کل ساختار سقف، از جمله جزئیاتی مانند دودکش‌ها، کاملاً ضد آب و عایق باشند. به طوری که این خاصیت جلوی نفوذ آب و رطوبت به داخل ساختمان را می‌گیرد و به جلوگیری از آسیب‌های ناشی از رطوبت کمک می‌کند.
از دیگر ویژگی‌های برجسته سقف شینگل این است که این نوع سقف قابلیت پوشش دهی کامل در تمامی جهات و زوایا را دارد، که موجب میشود تمامی سطح سقف به طور یکدست و کامل در برابر آب محافظت شود. به همین دلیل، این نوع سقف در برابر شرایط جوی سخت مانند باران‌های شدید، برف سنگین و کولاک، مقاومت بسیار خوبی از خود نشان می‌دهد و مانع از ورود آب و ایجاد خسارت به داخل ساختمان میشود.
- سقف شیروانی تاپ تایل
این سقف به واسطه استفاده از آلیاژ مخصوصی که در ساختارش به کار رفته، دارای مقاومت بالایی است. این آلیاژ، که از گالوالیوم تشکیل شده، ترکیبی ویژه دارد که به سقف تاپ تایل کارایی عالی و ماندگاری خوبی می‌دهد، آلیاژ گالوالیوم که در ساختار این سقف‌ها به کار می‌رود، ترکیبی از زینک، آلومینیوم و سیلیکون است. این ترکیب ویژه سبب میشود که فولاد به کار رفته در سقف تاپ تایل در برابر زنگ‌زدگی مقاوم بوده و در عین حال، استحکام خود را برای مدت زمان طولانی حفظ کند. ضخامت استاندارد سقف تاپ تایل معمولاً حدود ۵۰ میلی‌متر است، اما این ضخامت بر اساس نیاز پروژه و درخواست مشتری قابل تغییر و افزایش می‌باشد.
این محصول توانسته است استانداردهای فنی ایالات متحده آمریکا را کسب کند که نشان‌دهنده کیفیت بالای آن است. این استاندارد تضمین می‌کند که محصول از نظر فنی و ایمنی قابل اعتماد بوده و می‌تواند با اطمینان در پروژه‌های مختلف به کار رود. دریافت چنین گواهی‌هایی به شهرت بیشتر سقف تاپ تایل کمک کرده و جایگاه آن را در میان ده سقف شیروانی برتر تثبیت نموده است.
- سقف شیروانی سفالی
یکی از انواع محبوب سقف‌های شیروانی، سقف‌های سفالی هستند که به دلیل استفاده از مصالح سفالی و اجرای آن به روش‌های سنتی و قدیمی با طراحی‌های ساده و زیبا، به‌طور مداوم توجه معماران و طراحان را به خود جلب کرده است، زیرا می‌تواند هماهنگی خوبی با سبک‌های معماری کلاسیک و روستیک ایجاد کند.
با وجود زیبایی خاص، سقف‌های سفالی دارای معایبی نیز هستند؛ از جمله قیمت بالا و استحکام پایین این نوع سقف‌ها که به دلیل شکننده بودن سفال‌ها، ممکن است در برابر ضربه‌ها و فشارهای زیاد آسیب‌پذیر باشند.اما با این حال، اگر به سبک‌های معماری باستانی و تاریخی علاقه‌مند هستید و به دنبال فضایی دلنشین و سنتی در ساختمان خود می‌باشید، سقف شیروانی سفالی همچنان می‌تواند انتخابی مناسب باشد.
- سقف شیروانی طرح سفال
سقف شیروانی طرح سفال، که به آن “ورق طرح سفالی” نیز گفته میشود، یکی از روش‌های محبوب برای پوشش سقف شیروانی است که از ورق‌های گالوانیزه با طرح سفال برای این منظور استفاده می‌کند. این ورق‌ها به دلیل ساختار گالوانیزه خود از مقاومت بالایی در برابر عوامل مختلف محیطی برخوردارند، مانند پوسیدگی، خمیدگی و زنگ زدن که می‌تواند ماندگاری بالای این نوع سقف را تضمین کند. علاوه بر این، ظاهر این ورق‌ها به دلیل شباهت به سفال، جلوه‌ای کلاسیک و زیبا به سازه می‌بخشد و مناسب برای انواع سبک‌های معماری است.این روش به‌خصوص در ساخت و سازهای جدید و همچنین در مرمت و بازسازی بناهای قدیمی مانند بیمارستان‌ها، مدارس و سایر اماکن عمومی بسیار مورد توجه قرار گرفته است. استفاده از سقف شیروانی طرح سفال نه تنها مقاومت و ماندگاری بالا را فراهم می‌کند، بلکه به بهبود ظاهری و افزایش زیبایی ساختمان نیز کمک می‌کند.
- سقف شیروانی ورق های OSB
ورق های OSB از نوعی نئوپان چوبی ساخته شده‌اند که به‌طور خاص مهندسی شده‌اند و در فرآیند تولیدشان، از چسب‌های ویژه و روش کمپرس کردن استفاده میشود. در این روش، خرده‌چوب‌ها و لایه‌های چوبی در زوایا و جهت‌های مختلف قرار می‌گیرند تا به هم فشرده شوند، که همین امر باعث ایجاد ساختاری مستحکم و یکدست میشود و به ورق‌های OSB مقاومت بالایی در برابر فشار و ضربه می‌بخشد.
این نوع ورق‌ها به دلیل استفاده از ترکیب لایه‌های به‌هم فشرده و خرده‌چوب‌های مقاوم، دارای سطحی بسیار سخت و بادوام هستند. این ساختار لایه‌ای، مانع از ایجاد ترک و تغییر شکل در شرایط مختلف محیطی میشود. علاوه بر این، در فرآیند تولید این ورق‌ها، امکان سفارشی‌سازی مشخصاتی مانند ضخامت، ابعاد پنل و ویژگی‌های دیگر وجود دارد، که به طراحان اجازه می‌دهد ورق‌های OSB را به‌طور دقیق بر اساس نیازهای خاص پروژه‌شان انتخاب کنند.
ورق‌های OSB می‌توانند به‌طور موثری در ترکیب با سقف‌های شینگل به کار گرفته شوند، جایی که به‌عنوان زیرساختی محکم برای تقویت سقف عمل می‌کنند. این ورق‌ها باعث افزایش استحکام کلی سقف شینگل می‌شوند و از آن در برابر عوامل جوی مختلف مانند باد، باران و برف محافظت می‌کنند، که در نهایت منجر به افزایش طول عمر سقف میشود.
- سقف شیروانی آندوویلا
آندوویلا نوعی ورق مخصوص برای سقف شیروانی است که از مواد طبیعی ساخته شده و توسط شرکت آندولین فرانسه، با بیش از ۱۰۰ سال سابقه تولید، تحت استانداردهای EN534 اروپا تولید میشود. این سابقه طولانی شرکت، نشان‌دهنده کیفیت بالا و اعتماد به محصولات آن است. اجرای سقف شیروانی با استفاده از ورق‌های آندوویلا یکی از روش‌های موثر برای پوشش سقف‌ها به‌شمار رود.
از ویژگی‌های فنی و اجرایی مهم ورق‌های آندوویلا می‌توان به مقاومت و ضد آب بودن آنها اشاره کرد، به طوری که این ورق‌ها به‌طور کامل از نفوذ آب و رطوبت جلوگیری می‌کنند و در برابر زنگ زدگی نیز کاملاً ایمن هستند.
ورق آندوویلا از ترکیب الیاف سلولزی طبیعی، رزین، پیگمنت‌های طبیعی و نوعی قیر که تحت فشار و حرارت بسیار بالا تولید میشود، ساخته شده است.ورق‌های آندوویلا دارای مقاومت فیزیکی و انعطاف‌پذیری بالایی هستند که آنها را در برابر نور خورشید، تغییرات دمایی، فشار، ضربه، باد و باران محافظت می‌کند.
ورق‌های آندوویلا به عنوان یک سقف شیروانی برتر در ایران شناخته می‌شوند، زیرا برخلاف سقف‌های فلزی، از مواد کامپوزیتی خاصی تشکیل شده‌اند که مانع از خوردگی و آسیب‌دیدگی سقف می‌شوند و سقف شیروانی آندوویلا قابلیت تحمل ۱۴۰ درجه تفاوت دما را داراست، که آن را برای استفاده در شرایط آب و هوایی متنوع و به‌ویژه در کشورهایی مانند ایران که تفاوت دما بین فصول سال زیاد است، به گزینه‌ای عالی تبدیل می‌کند.
- سقف شیروانی ذوزنقه‌ای
سقف شیروانی ذوزنقه‌ای یکی از روش‌های محبوب برای اجرای سقف شیروانی است که به دلیل طراحی خاص خود با نام “ذوزنقه‌ای” شناخته میشود. این نام به دلیل استفاده از ورق‌های مربعی موج‌دار در ساختار آن انتخاب شده است که پس از نصب و تکمیل، به شکل ذوزنقه درمی‌آیند. این سقف‌ها با استفاده از ورق‌های گالوانیزه تولید می‌شوند که ابعاد استاندارد آنها معمولاً ۱۰۰ سانتی‌متر در عرض و ۲۴۰ سانتی‌متر در طول است. این ورق‌ها به دلیل جنس گالوانیزه خود، دارای مزایای قابل توجهی هستند که باعث شده‌اند این نوع سقف در پروژه‌های مختلف ساختمانی کاربرد گسترده‌ای داشته باشد.
یکی از ویژگی‌های برجسته ورق‌های گالوانیزه ذوزنقه‌ای، نصب سریع و آسان آن‌هاست که نیازی به نیروی کار ماهر و آموزش دیده ندارد.همچنین، وزن سبک این ورق‌ها یک مزیت دیگر است، زیرا سقف را سنگین نمی‌کند و بنابراین بار اضافی به سازه وارد نمی‌شود.
- سقف شیروانی آکروتایل (PVC)
سقف شیروانی آکروتایل (PVC) نوعی پوشش چندمنظوره است که برای عایق‌بندی و محافظت از سقف، دیوار، کف، و حتی تجهیزات و ماشین‌آلات صنعتی استفاده میشود. این نوع سقف، به دلیل ویژگی‌های خود، به‌طور ویژه برای دهانه‌های کوتاه و ایجاد سقف‌های کم ارتفاع طراحی شده و در طرح‌ها و رنگ‌های متنوعی قابل اجرا است.
سقف آکروتایل یا PVC دارای انواع مختلفی است، مانند سقف پی وی سی چوبی که ظاهر گرم و طبیعی چوب را شبیه‌سازی می‌کند و به‌ویژه در فضاهای داخلی با سبک‌های کلاسیک و روستیک کاربرد دارد. نوع دیگری از این سقف، سقف پی وی سی آکوستیک است که برای بهبود کیفیت صدا و کاهش نویز در محیط‌هایی مانند استودیوها و سالن‌های کنفرانس طراحی شده است.
علاوه بر این، سقف‌های آکروتایل به دلیل خواص عایق‌بندی عالی و مقاومت در برابر عوامل محیطی، به‌طور گسترده‌ای در سازه‌های بزرگ و مکان‌های تفریحی مانند ویلاها، خانه‌باغ‌ها، و اقامتگاه‌های تفریحی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- سقف شیروانی روف تایل
روف تایل از جنس بتن ساخته میشود.این نوع سقف به دلیل خواص و کارایی عالی خود، یکی از گزینه‌های مناسب برای استفاده در سقف‌های زاویه‌دار محسوب میشود و به‌ویژه در پروژه‌هایی که نیاز به یک سقف مقاوم دارند، مورد توجه قرار گرفته است.که روف تایل از مواد نسوز و مقاوم در برابر حریق ساخته شده است. این خاصیت موجب میشود که در صورت بروز آتش‌سوزی، سقف مقاومت بالایی داشته و از گسترش آتش به سایر قسمت‌های ساختمان جلوگیری کند.روف تایل همچنین دارای استحکام بالایی است و در برابر فشار، ضربه و تغییرات دمایی مقاومت زیادی دارد.
مزایا و معایب سقف شیروانی
| مزایا | معایب |
| مقاومت در برابر زلزله: سقف شیروانی به دلیل پایداری بالا در برابر ضربه‌های زلزله، گزینه‌ای امن برای ساختمان‌ها محسوب میشود. | صدای بارش باران: سقف شیروانی فلزی صدای بارش باران را تقویت می‌کند، که ممکن است مزاحمت برای ساکنان ایجاد کند. |
| حفاظت از محیط زیست: به دلیل قابلیت بازیافت مواد، این نوع سقف به حفظ محیط زیست کمک می‌کند. | حرارت: در هوای گرم، سقف شیروانی فلزی بسیار گرم میشود و دمای داخل ساختمان را افزایش می‌دهد. |
| طول عمر طولانی: مقاومت بالا در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی باعث میشود این سقف طول عمر زیادی داشته باشد. | آسیب‌پذیری در برابر خراش: سقف شیروانی فلزی ممکن است به‌راحتی خراشیده شود و ظاهر آن تحت تأثیر قرار گیرد. |
| نگهداری آسان: سبکی و وزن کم سقف شیروانی فلزی باعث میشود که نگهداری و تعمیر آن آسان‌تر باشد. | هزینه بالا: سقف شیروانی فلزی به‌طور کلی هزینه بیشتری نسبت به سایر سقف‌ها دارد. |
| زیبایی: انواع مختلف طرح‌های زیبا و منحصر به فرد برای سقف فلزی شیروانی وجود دارد. | نیاز به عایق حرارتی: در مناطق سرد، برای جلوگیری از اتلاف حرارت، نیاز به عایق حرارتی دارد. |
| انعطاف‌پذیری: مناسب برای نصب در نقاط انتهایی و گوشه‌ها. | انبساط وانقباض: ممکن است با تغییرات دمایی انبساط و انقباض کند که می‌تواند به ساختار سقف آسیب برساند. |
| مقاومت در برابر حریق: به دلیل مقاومت بالا در برابر آتش‌سوزی، یک انتخاب ایمن برای ساختمان‌ها است. | ایجاد صدا: در صورت نصب نادرست، ممکن است صدای اضافی به داخل ساختمان ایجاد شود. |
۵ نوع اصلی از سبک های سقف شیروانی وجود دارد:
جعبه
جلو
گیبل
سقف شیروانی با سوله اضافی
هلندی
انواع سقف شیروانی از نظر شیب
- سقف شیروانی یک طرفه
سقف شیروانی یک طرفه با شیب خاصی اجرا میشود که معمولاً برای نصب صفحات خورشیدی مناسب است. برای بهره‌وری بهتر، این سقف‌ها باید رو به جهتی قرار گیرند که بیشترین نور آفتاب را دریافت کنند. این طراحی به دلیل وجود شیب به یک سمت، فضای داخلی خانه را بزرگ‌تر و پرنورتر نشان می‌دهد و نور طبیعی به‌راحتی به داخل خانه وارد میشود. این نوع سقف‌ها بیشتر در ساختمان‌های مدرن به کار می‌روند و با طراحی‌های مدرن و مینیمالیستی هماهنگ هستند.
- سقف شیروانی دو طرفه
سقف شیروانی دو طرفه به دلیل ساختار خود، در مقایسه با سقف‌های تخت دوام بیشتری دارد. این نوع سقف‌ها به سرعت برف و باران را از روی خود تخلیه می‌کنند، که این ویژگی از بروز آسیب به سقف و سازه جلوگیری می‌کند. به همین دلیل، سقف‌های دو طرفه نیاز به نگهداری کمتری دارند و هزینه‌های تعمیرات آنها کمتر است.
- سقف شیروانی سه شیب
یکی از انواع پرطرفدار سقف‌های شیروانی، سقف سه شیب است که به صورت سه‌طرفه ساخته میشود. این نوع سقف‌ها به دلیل طراحی خاص خود، توجه بسیاری را جلب کرده‌اند. سقف سه شیب می‌تواند ظاهری پیچیده‌تر و جذاب‌تر به ساختمان ببخشد و فضای بیشتری را برای استفاده بهینه فراهم کند.
- سقف شیروانی چهار شیب
یک نوع سقف چهار طرفه است که در هر طرف دو شیب دارد و یک سقف با ارتفاع کم را تشکیل می‌دهد و به آن سقف فرانسوی گفته میشود. این نوع طراحی به گونه‌ای است که شیب پایینی سقف بیشتر از شیب بالایی است، که به بهبود کارایی در تخلیه آب و برف کمک می‌کند. این سقف‌ها فضای بیشتری را برای زندگی فراهم می‌کنند، به‌ویژه می‌توانند به عنوان اتاق زیر شیروانی یا یک فضای زندگی اضافی مورد استفاده قرار گیرند. این طراحی باعث میشود سقف چهار شیب گزینه‌ای مناسب برای افرادی باشد که به دنبال انعطاف‌پذیری بیشتر در فضاهای داخلی خانه هستند.
نتیجه گیری
سقف شیروانی یکی از رایج‌ترین انواع سقف است که به دلیل مزایایی همچون مقاومت در برابر شرایط آب و هوایی، تنوع در طراحی و قابلیت ایجاد فضای اضافی در زیر شیروانی، بسیار محبوب است. این سقف‌ها در انواع مختلفی مانند سنگریزه‌ای، شینگل، تاپ تایل، سفالی، طرح سفال، OSB، آندوویلا، ذوزنقه‌ای، آکروتایل، روف تایل و… تولید می‌شوند. هر یک از این انواع، مزایا و معایب خاص خود را دارند.