ورق آلومینیوم (Aluminium Foil) محصولی پرکاربرد در صنایع است که از آلومینیوم خالص یا آلیاژهای آن ساخته می‌شود. این ورق ویژگی‌های زیادی دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به وزن سبک، مقاومت بالا در برابر خوردگی و انعطاف‌پذیری فوق‌العاده اشاره کرد. ورق آلومینیوم از طریق فرایند نورد تولید می‌شود و ضخامت آن‌ها معمولا بین ۰.۲ الی ۶ میلیمتر است. این محصول در حالت کلی ضخامت نازکی دارد؛ اما این موضوع باعث کم شدن مقاومت آن نمی‌شود و استحکام بالایی دارد.
فهرست محتوا
از ورق آلومینیوم در کاربردهای مختلفی از جمله خودروسازی، بسته‌بندی مواد غذایی و صنایع ساختمانی استفاده می‌کنند. در ادامه قصد داریم به این سوال که ورق آلومینیوم چیست پاسخ دهیم و ویژگی‌ها، کاربردها، مشخصات فنی و انواع آن را به طور کامل بررسی کنیم؛ پس اگر قصد خرید این محصول را دارید، تا انتها همراه ما باشید.
مشخصات فنی و ویژگی‌های ورق آلومینیوم
آلومینیوم دومین عنصر فراوان بعد از اکسیژن در سطح زمین است و از فلزات سبک به شمار می‌رود. چگالی این فلز حدود ۲.۷ گرم بر سانتی‌متر مربع است و برای کاربردهایی که به دنبال وزن سبک و استحکام بالا هستند، مثل خودروسازی و هوا و فضا، گزینه مناسبی است. استحکام تسلیم این محصول با توجه به نوع آلیاژ متفاوت است و برای مثال در سری ۳۰۰۰ و ۵۰۰۰، مقداری بین ۵۰ الی ۲۰۰ مگاپاسکال دارد. مقاومت کششی آن نیز با توجه به آلیاژ و عملیات حرارتی، بین ۷۰ الی ۳۵۰ مگاپاسکال متغیر است.
ورق‌های آلومینیوم معمولا در ضخامت ۰.۲ الی ۶ میلیمتر تولید می‌شوند؛ البته با توجه به نیاز صنایع امکان تولید آن در ضخامت‌های بالا مثل ۲۰۰ میلیمتر هم وجود دارد. عرض استاندارد این ورق‌ها ۱۰۰۰ و ۱۲۵۰ است؛ اما می‌توان آن در عرض‌های ۲۰ الی ۱۵۰۰ میلیمتر هم سفارش داد.
سطح ظاهری ورق‌های آلومینیوم صاف، براق و یکنواخت است و به همین دلیل می‌توان از آن در دکوراسیون داخلی و خارجی هم استفاده کرد.
| ویژگی | توضیحات |
| چگالی | ۲.۷ گرم بر سانتی‌متر مکعب |
| استحکام تسلیم | ۵۰ الی ۲۰۰ مگاپاسکال |
| استحکام کششی | ۷۰ الی ۳۵۰ مگاپاسکال |
| ضخامت | ۰.۲ الی ۲۰۰ میلیمتر |
| ابعاد رایج | ۲۰۰۰ در ۱۰۰۰، ۱۲۵۰ در ۲۵۰۰ و ۳۰۰۰ در ۱۵۰۰ میلیمتر |
| رسانایی حرارتی | حدود ۲۳۵ وات بر متر بر کلوین |
| رسانایی الکتریکی | حدود ۶۱ درصد مس در شرایط استاندارد |
ورق آلومینیوم ویژگی‌های مختلفی دارد که برخی از مهمترین آن‌ها عبارتند از:
- مقاومت در برابر خوردگی
این محصول به دلیل تشکیل یک لایه نازک از اکسید آلومینیوم بر روی سطح خود، مقاومت بسیار بالایی در برابر خوردگی دارد. این لایه که به طور طبیعی و به سرعت در حضور هوا تشکیل می‌شود، مانع از نفوذ عوامل خورنده مانند رطوبت، نمک و مواد شیمیایی به سطح فلز می‌شود. این ویژگی باعث می‌شود تا استفاده از ورق آلومینیوم در محیط‌های مرطوب، دریایی و صنعتی مناسب‌ترین گزینه باشد.
- انعطاف‌پذیری و شکل‌پذیری
ویژگی دیگری که ورق‌های آلومینیوم دارند، انعطاف‌پذیری و شکل‌پذیری بسیار بالای آن‌ها است. این ویژگی باعث می‌شود تا انجام فرایندهای خمکاری، نورد، کشش و برش به سادگی انجام بگیرد.
- رسانایی حرارتی و الکتریکی
آلومینیوم از نظر رسانای حرارتی و الکتریکی، جزو بهترین‌ها در میان فلزات است. این فلز می‌تواند گرما را به سرعت و به طور یکنواخت توزیع کند؛ به همین دلیل در ساخت مبدل‌های حرارتی، سینک‌های حرارتی و وسایل پخت و پز از آن استفاده می‌کنند. همچنین ورق آلومینیوم برای تولید سیم‌ها و کابل‌های برق نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- قابلیت بازیافت و استفاده مجدد از ورق آلومینیوم
این مقطع فلزی قابلیت بازیافت ۱۰۰ درصد را دارد و بدون افت کیفیت و از دست دادن خواص مکانیکی یا شیمیایی، می‌توان دوباره از آن استفاده کرد. این ویژگی سبب کاهش مصرف انرژی و حفظ منابع طبیعی می‌شود.
- قابلیت رنگ‌پذیری و آبکاری
سطح ورق‌های آلومینیوم قابلیت رنگ‌کاری و آبکاری دارد و می‌توان از آن در مصارف دکوراتیو، نمای ساختمان و صنعت خودروسازی استفاده کرد. این پوشش‌ها علاوه بر افزایش مقاومت در برابر خوردگی، مقاومت ورق در برابر رطوبت و اشعه ماورا بنفش را نیز افزایش می‌دهند.
- بدون بو، دود و غیرسمی
ویژگی دیگری که این محصول دارد، خاصیت بدون بو و غیرسمی آن است؛ این ویژگی باعث می‌شود تا برای استفاده در صنایع غذایی، بهداشتی و دارویی بهترین انتخاب باشد.
انواع ورق آلومینیوم و ویژگی‌های هر کدام
ورق‌های تولید شده از متریال آلومینیوم با توجه به ترکیب شیمیایی و شکل ظاهری انواع مختلفی دارند که هر کدام برای مصارف خاصی مناسب هستند. در این بخش قصد داریم انواع این مقطع فلزی را بررسی کنیم تا خرید خود را با اطلاعات کامل انجام دهید.
- ورق آلومینیوم سری ۱۰۰۰
این نوع ورق حاوی بیش از ۹۹% آلومینیوم خالص است که باعث می‌شود رسانایی حرارتی و الکتریکی بسیار بالایی داشته باشد. سری ۱۰۰۰ مقاومت خوبی در برابر خوردگی دارد و انعطاف‌پذیری آن بالا است و از آن در صنایع برق و الکترونیک، مبدل‌های حرارتی و بسته‌بندی مواد غذایی استفاده می‌کنند.
- ورق آلومینیوم سری ۲۰۰۰
در این سری، عنصر مس هم وجود دارد و باعث افزایش استحکام و مقاومت مکانیکی ورق می‌شود. سری ۲۰۰۰ در صنایع هوایی، خودروسازی و ساخت قطعات صنعتی کاربرد دارد.
- ورق آلومینیوم سری ۳۰۰۰
این ورق حاوی منگنز است و مقاومت بالایی در برابر خوردگی و رطوبت دارد. همچنین انعطاف‌پذیری و جوشکاری آن نیز بسیار مناسب است و کاربردهایی مثل لوله‌کشی، ساخت مخازن و محیط‌های مرطوب مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- ورق آلومینیوم سری ۴۰۰۰
سیلیکون عنصر اصلی در این سری است که باعث افزایش مقاومت ورق در برابر سایش و بهبود جوشکاری می‌شود. سری ۴۰۰۰ استحکام مکانیکی متوسطی دارد و معمولاً در صنایع خودروسازی و ساخت قطعات صنعتی و دکوراتیو مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- ورق آلومینیوم سری ۵۰۰۰
در سری ۵۰۰۰ از عنصر منیزیم استفاده می‌کنند تا میزان مقاومت در برابر خوردگی، فشار و ضربه افزایش پیدا کند. صنایع دریایی، ساخت مخازن تحت فشار و تجهیزات صنعتی سنگین از کاربردهای این سری هستند.
- ورق آلومینیوم سری ۶۰۰۰
این سری ترکیبی از منیزیم و سیلیکون دارد که باعث افزایش استحکام و فرایندپذیری آسان می‌شود. همچنین از قابلیت جوشکاری مناسبی برخوردار است و در صنایع ساختمانی، پل‌سازی و سازه‌های سنگین مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- ورق آلومینیوم سری ۷۰۰۰
این سری با داشتن عنصر روی، بالاترین استحکام را در میان همه سری‌ها دارد و از آن در صنایع هوایی، نظامی و ساخت قطعات پیشرفته استفاده می‌کنند.
- ورق آلومینیوم آجدار
این ورق سطحی برجسته و طرحدار دارد و به همین دلیل اصطکاک را افزایش و از لغزش جلوگیری می‌کند. از جمله کاربردهای ورق آجدار آلومینیوم می‌توان به کفپوش خودروها، پله‌ها و پروژه‌های دکوراتیو اشاره کرد.
- ورق آلومینیوم رنگی
ورق‌های رنگی ظاهری زیبا دارند و از آن‌ها برای مصارف دکوراتیو و ساخت لوازم خانگی استفاده می‌کنند.
روش تولید ورق آلومینیوم
تولید ورق‌های آلومینیومی فرایند پیچیده‌ای دارد که شامل چندین مرحله می‌شود. در ادامه، مراحل اصلی تولید این محصول را معرفی خواهیم کرد.
- استخراج آلومینا از بوکسیت: اولین مرحله در تولید این ورق، استخراج اکسید آلومینیوم یا آلومینا از سنگ معدن بوکسیت است.
- احیای آلومینا به آلومینیوم مذاب: آلومینا استخراج شده در این مرحله به مواد مذاب تبدیل می‌شود.
- ریخته‌گری اولیه: در این مرحله، آلومینیوم مذاب به قالب‌های تخت یا شمش‌های بزرگ ریخته می‌شود تا شمش‌های آلومینیومی به وجود آیند.
- نورد گرم یا سرد: شمش‌های آلومینیومی توسط نورد سرد یا گرم و با عبور از غلتک‌های سنگین به ورق تبدیل می‌شوند.
- عملیات حرارتی: در این مرحله، ورق‌ها برای رسیدن به خواص مکانیکی مطلوب، تحت عملیات حرارتی قرار می‌گیرند.
- پرداخت سطحی: در قدم بعدی، برشکاری، پولیش و روکش‌دهی انجام می‌گیرد.
- برش و بسته‌بندی: در نهایت، ورق‌ها در اندازه دلخواه برش داده می‌شوند.
استانداردهای تولید ورق آلومینیوم
برای اطمینان از کیفیت، ویژگی‌های مکانیکی، شیمیایی و ابعاد ورق آلومینیوم، یک سری استاندارد جهانی تدوین شده است. این استانداردها به تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان کمک می‌کنند تا محصولاتی با مشخصات دقیق و قابل اعتماد تولید یا خریداری کنند. برای تولید ورق‌های آلومینیوم استانداردهای مختلفی استفاده می‌شود که مهمترین آن‌ها عبارتند از:
- ASTM B209: این استاندارد ویژگی‌های شیمیایی، مکانیکی و ابعادی ورق‌های آلومینیومی و آلیاژهای مرتبط را مشخص می‌کند.
- ASTM B221: برای آلومینیوم و آلیاژهای اکستروژن شده (Extruded) استفاده می‌شود که شامل ورق‌ها نیز می‌شود.
- EN 485: این استاندارد مربوط به ورق‌ها، نوارها و ورق‌های نازک آلومینیومی است که شامل مشخصات مکانیکی و ابعادی می‌شود.
- ISO 6361: این استاندارد مربوط به ورق‌ها، نوارها و محصولات تخت آلومینیومی است که مشخصات فنی و فرایندهای آزمایش را پوشش می‌دهد.
- DIN 1725: ترکیب شیمیایی و ویژگی‌های مکانیکی ورق‌ها و نوارهای آلومینیومی را مشخص می‌کند.
- RoHS (Restriction of Hazardous Substances): تضمین می‌کند که مواد مضر مانند سرب، جیوه و کادمیوم در ورق‌های آلومینیومی استفاده نشود.
کاربردهای ورق آلومینیوم
ورق‌های آلومینیوم در سری‌ها و انواع مختلف به دلیل داشتن ویژگی‌هایی همچون وزن سبک، استحکام و مقاومت بالا، در مصارف متفاوتی به کار می‌روند. برخی از مهمترین کاربردهای این محصول عبارتند از:
- ساخت درب و پنجره
- عایق‌های صوتی و حرارتی
- استفاده در نمای ساختمان
- ساخت بدنه هواپیما
- بسته‌بندی مواد غذایی
- تولید کابل و سیم
- قوطی‌های نوشیدنی
- ساخت قطعات الکترونیکی
- ساخت وسائل تزئینی
- تولید دستگاه‌های پزشکی
- تولید لوازم خانگی مثل لباسشویی، یخچال و اجاق‌گاز
- بیلبوردهای تبلیغاتی
- ساخت بدنه دوچرخه و وسایل ورزشی سبک و مقاوم
قیمت روز ورق آلومینیوم
اگر قصد خرید ورق آلومینیوم را دارید، یکی از اقدامات مهمی که باید انجام دهید، استعلام قیمت روز آن است. با توجه به اینکه قیمت این محصول تحت تاثیر عواملی همچون نرخ ارز، هزینه حمل و نقل، عرضه و تقاضا و هزینه مواد اولیه دچار نوسان می‌شود، در صورت عدم استعلام قیمت، امکان دارد هزینه نهایی بیشتر شود و نتوانید بودجه را تامین نمایید. در مجموعه آهن یک، قیمت روز ورق آلومینیوم همزمان با تغییرات بازار به روز می‌شود تا مشتریان با آگاهی کامل خرید خود را انجام دهند.
در این نوشته سعی کردیم به سوال، ورق آلومینیوم چیست جواب مناسبی ارائه دهیم؛ امیدواریم مطالب ارائه شده مفید بوده باشد. اگر در رابطه با انتخاب، خرید و قیمت این محصول نیاز به راهنمایی بیشتری داشتید، با کارشناسان آهن ۱ تماس بگیرید.