قطعات فلزی مانند لوله ، میلگرد ( میلگرد ساده ، میلگرد آجدار ،میلگرد آناهیتا )،تیرآهن و … از همان قطعاتی محسوب می شوند که باید نو باشد و در سالم بودن آن اطمینان لازم را بدست آورید.
کاربرد میلگرد در ساختمان سازی
میلگرد یا آرماتور فولادی است که در بتن برای جبران مقاومت کششی پایین آن مورد استفاده قرار می‌گیرد. فولادی که به این منظور در سازه‌های بتن آرمه به کار می‌رود به شکل سیم یا میلگرد می‌باشد و فولاد میلگرد نامیده میشود. البته در موارد خاصی از فولاد ساختمانی نظیر نیمرخ‌های شکل، ناودانی و یا قوطی نیز برای مسلح کردن بتن استفاده میشود.
میل گردها به شکلهای مختلف در اعضای بتنی مسلح مورد استفاده قرار می گیرند که معمولاً در نقشه های سازه ای ، بطور دقیق تریسم می گردند .
کاربردهای مختلف آنها را در زیر ذکر می کنیم :
- میلگرد راستا: برای افزایش مقاومت کششی بتن
- خاموت: برای جلوگیری از بیرون زدگی آرماتورهای طولی در اثر کمانش و تحمل نیروهای برشی و جلوگیری از گسترش ترک .
- سنجاقی: برای تقویت مقاومت برشی خاموتها و اتصال کامل بین میل گردهای طولی و خاموت
- خرک: برای قرار دادن دو شبکه ی متوالی افقی با فاصله ی معین در داخل قالب ( در بتن ریزی های کف و فونداسیون )
- رکابی: برای در امتداد نگه داشتن آرماتورهای طولی یا عمودی در بتن ریزی دیوارها و دالها( به شکل حرف u ) یا بین دو سفره آرماتور (شبکه مش‌بندی)
- ادکا: برای تحمل لنگرهای منفی در تکیه گاه های تیر و برای تحمل نیروهای برشی
- میلگرد گذاری شالوده ها : در عمل میل گردها بصورت شبکه ای در کف شالوده قرار داده می شوند ( با احتساب فاصله ی پوشش بتن ) برای ایجاد چسبندگی بیشتر و انتقال مناسبتر نیرو بین فولاد و بتن در کناره های فونداسیون ، میل گرد شبکه با خم ۹۰ درجه به طول معین ، شکل داده می شود .
میلگرد گذاری ستون ها
حد اقل تعداد میلگرد طولی در هر یک از مقاطع ستونها عبارتند از :
۴ میلگرد مقطع در مقطع مربع -۸-۶ میلگرد در مقطع مربع مستطیل-۶میلگرد در مقطع شش ضلعی منظم و حد اقل ۶ میلگرد در مقطع دایره .
تنگهای جانبی یا خاموتها به منظور نگه داشتن میلگردهای طولی ستونها در جای خود و تأمین تکیه گاه جانبی ، جهت کوتاه نمودن طول آزاد این میلگرهای طولی فقط در حد فاصل ما بین دو تنگ امکان کمانش داشته باشند .
میلگرد های آرماتوربندی
میلگرد یا آرماتور فولادی است که در بتن برای جبران مقاومت کششی پایین آن مورد استفاده قرار می‌گیرد. فولادی که به این منظور در سازه‌های بتن آرمه به کار می‌رود به شکل سیم یا میلگرد می‌باشد و فولاد میلگرد نامیده میشود. البته در موارد خاصی از فولاد ساختمانی نظیر نیمرخ‌های شکل، ناودانی و یا قوطی نیز برای مسلح کردن بتن استفاده میشود.
خاموت
آرماتورهای عرضی که به دور آرماتورهای طولی و اصلی در شناژها بسته می‌شوند خاموت نام دارند از آرماتور بندی به منظور قوی ساختن ساختمان،پل،سد و… استفاده میشود،آرماتور بند با بستن میلگردها به هم توسط سیم ان هارا به هم متصل میکند…
قطر خاموت نباید از مقادیر زیر کمتر باشد
– ۳/۱ قطر بزرگترین میلگرد طولی ( برای میلگردهای طولی به قطر حد اکثر ۳۰mm ) .
– ۱۰ میلی متر برای میلگردهای طولی با قطر بیش از ۳۰mm و نیز برای گروه میلگردهای در تماس
– به هر حال قطر خاموتها نباید از ۶mm کمتر باشد .
فاصله هر دو خاموت متوالی نباید از مقادیر زیر بیشتر باشد
– ۱۲ برابر قطر کوچکترین میلگرد طولی اعم از اینکه منفرد باشد یا عضوی از گروه میلگردهای در تماس بشمار آید .
– ۳۶ برابر قطر میلگرد خاموت
– کوچکترین عضو فشاری
– ۲۵۰ میلیمتر
تیر : در تیرهای بتن مسلح ، بعلت ضعف بتن در مقابل نیروهای کششی ، میلگردهای فولادی در ناحیه ی کششی قرار داده می شوند . در تیرهای بتن مسلح ، کشش ناشی از خمش به وسیله میلگردهای مسلح کننده و فشار ناشی از خمش به وسیله ی بتن ناحیه ی فشاری تحمل می شود . در حالی که بین بتن و فولاد چسبندگی کاملی وجود داشته باشد و میلگردها در داخل بتن نلغزند.
مقاومت تسلیم
مقدار تنشی که در آن بدون افزایش بار تغییر طول نمونه فولادی ازدیاد می‌یابد تنش تسلیم یا مقاومت تسلیم یا مقاومت جاری شدن می‌نامند و با y نمایش می‌دهند.
اسپیسر میلگرد
اسپیسر میلگرد المانی می‌باشد که به منظور ایجاد فاصله میلگرد از سطح بیرونی بتن مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مقاومت کششی
از تقسیم حداکثر بار ثبت شده در آزمایش کشش بر سطح مقطع اولیه به دست می‌آید.
طبقه بندی فولاد میلگرد
در کشورهای مختلف فولاد میلگرد با استانداردهای متفاوتی تولید می‌شوند و در هر استانداردی طبقه بندی مشخصی در ارتباط با خواص مکانیکی فولادها وجود دارد. در ایران قسمت عمده فولادهای میلگرد که توسط کارخانه ذوب آهن اصفهان تولید می‌شوند با استاندارد روسی مطابقت دارند. فولادی که در ایران تولید میشود (طبق استاندارد روسی) به سه گروه تقسیم میشود: فولاد نوع A-۱، فولاد نوع A-۲ و فولاد نوع A-۳.
فولاد A-۱ از نوع صاف بوده و مقاومت تسلیم و مقاومت کششی آن به ترتیب ۲۴۰۰ و۳۶۰۰ کیلوگرم بر سانتی متر مربع می‌باشد. فولاد A-۲ از نوع آجدار با مقاومت تسلیم ۳۴۰۰ و مقاومت کششی ۵۰۰۰ کیلوگرم بر سانتی متر مربع است، و فولاد A-۳ نیز از نوع آجدار با مقاومت تسلیم ۴۰۰۰ و مقاومت کششی ۶۰۰۰ کیلوگرم بر سانتی متر مربع می‌باشد.
از نظر تنوع قطر میلگردها نیز استانداردهای تولید کنندگان متفاوت است. در سیستم روسی که در کارخانجات ذوب آهن اصفهان مورد استفاده‌است میلگردها تا قطر ۴۰ میلیمتر ساخته می‌شوند.