وزن استاندارد میلگرد
با افزایش جمعیت ، توسعه روند شهر نشینی ، تغییر الگوی مصرف مسکن و رشد تکنولوژی در دهه های اخیر نیاز انسان و تنوع آن به مسکن با مصالح جدید تغییر یافته که در ایران با وجود این که بیش از ۹۰ درصد مساحت کشورمان در کمربند زلزله قرار دارد و خطر وقوع این بلای طبیعی هر لحظه ایران را تهدید می کند ، ضرورت استفاده از مصالح ساختمانی بعنوان جز اصلی ساختمان اهمیت فوق العاده داشته و خطر ریزش ساختمان های بی کیفیت حاصل از مصالح نا مناسب در زلزله های سالهای اخیر محسوس بوده است .
با رونق ساخت و ساز در کشورمان و ترغیب سرمایه گذاری اقتصادی در این بخش تولید مصالح استاندارد و اعمال نظارت و رعایت اصول فنی و استانداردها در این بخش علاوه بر جلوگیری از به هدر رفتن بخش اعظمی از سرمایه ملی ، موجب افزایش طول عمر ساخت و ساز و ایمنی و استانداردها در این بخش علاوه بر جلوگیری از به هدر رفتن بخش اعظمی از سرمایه ملی ، موجب افزایش طول عمر ساخت و ساز و ایمنی سازه ها می گردد.
اهمیت استاندارد بودن وزن میلگرد
در سنوات گذشته زلزله های عظیمی را در سطح کشور شاهد بودیم که از جمله مهم ترین آن ها می توان به زلزله رودبار و منجیل در ۳۱ خرداد ۱۳۶۹ که باعث کشته شدن حدود ۳۵ هزار نفر و بی خانمان شدن حدود ۲۰۰ هزار نفر شد ، زلزله ویرانگر اسفند ماه ۱۳۷۵ که در جنوب غربی شهر سرعین از توابع استان اردبیل (ویلا درق) رخ داد و بیش از ۹۶۵ کشته و ۲ هزار مجروح بر جای گذاشت و یا زمین لرزه ۲۱ مرداد ۱۳۹۱ که مناطقی از استان آذربایجان شرقی را لرزاند و به دنبال آن ۳۰۶ نفر کشته ، بیش از ۵ هزار نفر مجروح و در مجموع ۱۵۵ هزار نفر بی خانمان در شهرستان های اهر ، ورزقان و هریس بجای گذاشت ، اشاره کرد.
مهم ترین دلایل ویرانی در زلزله ها
- در نظر نگرفتن احتمال وقوع زلزله یا هر بلای طبیعی در منطقه جغرافیایی که در آن ساخت و ساز می کنیم
- حضور مصالح نا مرغوب به دلیل سود بالای تولیدات غیر استاندارد
- فقدان دانش عمومی استفاده از مصالح استاندارد در ساخت و سازهای مردمی
- نبود سازماندهی مناسب و ضعف در نظام پرداخت هزینه های نظارت در بخش ساخت و ساز و …
بلایای طبیعی همواره در کمین هستند و خسارت ناشی از آنها کمتر از جنگ نخواهند بود . اما می توان با استفاده از فناوری های نوین استفاده از مصالح استاندارد میزان این خسارت ها را کاهش داده و در بسیاری از اوقات به صفر رسانید . رعایت اصول ایمنی در ساخت و ساز و نظارت بر آن از مهم ترین عوامل ساختمان سازی مطلوب به شمار می رود ، اما صاحب نظران این بخش بر این باورند که کیفیت مصالح مصرفی و چگونگی انتخاب و مصرف آن ها نیز از جمله با اهمیت ترین دلایل بهبود کیفیت ساخت و ساز محسوب می شوند.
مصالح ساختمانی فاقد استاندارد و کیفیت
به عقیده کارشناسان از حدود ۱۰۰۰ نوع مصالح ساختمانی (شامل گروه های اصلی و فرعی) مورد استفاده در صنعت ساختمان ، بسیاری از مصالح ساختمانی دارای استاندارد مناسب نبوده و از کیفیت لازم برای ساخت و ساز برخوردار نیست و عمر مفید ساختمان در بخش عمومی در کشور ما بین ۲۵ تا ۳۰ سال است ، ولی در کشور های اروپایی با استفاده از همین میزان از مکصالح ، عمر ساختمان ها به ۱۵۰ سال نیز می رسد که این مساله به نوعی هدر رفتن سرمایه های ملی است.در اثبات این ادعا می توان به پایداری سد منجیل اشاره نمود.سدی که در مرکز زلزله رودبار قرار داشت با چنین عظمت و ارتفاع ۱۰۶ متری که ۱۰۵۰ میلیون متر مکعب آب را نیز در پشت خود جای داده بود با وقوع ۴/۷ ریشتر زلزله همچنان استوار ماند و کماکان بعد از گذشت ۵۵ سال از عمر آن به عنوان یکی از پایدارترین و استوارترین سدهای کشور است که دلایل آن را می توان در نظر گرفتن کلیه احتمالات در ساخت ، استفاده از با کیفیت ترین مصالح ساختمانی زمان خود و نظارت های سخت گیرانه مهندسی در ساخت آن جست و جو کرد.
سبک بودن وزن میلگرد از حد تعریف شده در استاندارد
سبک تر بودن وزن میلگرد از حد تعریف شده در استاندارد ، با توجه به ثابت بودن چگالی فولاد ، ناشی از کوچک بودن سطح مقطع میلگرد خواهد بود. کوچکی سطح مقطع نیز کم بودن قطر زمینه میلگرد و یا کوچکی ابعاد آج عرضی و طولی را در پی خواهد داشت.
از آنجا که در محاسبات طراحی سازه استحکام و سطح مقطع میلگرد تاثیر مستقیم در میزان بار قابل تحمل آن دارد، می توان نتیجه گرفت که میلگرد های با وزن کمتر از حد استاندارد سبب خطای محاسباتی خواهد شد ، چرا که در محاسبات مهندسی سطح مقطع استاندارد میلگرد لحاظ می شود. همچنین کوچک بودن ابعاد آج (چه طولی و چه عرضی) موجب کاهش اصطکاک و درگیری میلگرد با بتن می شود. در صورت استفاده از اینگونه میلگردها ، در هنگام بارگذاری حتی استاندارد بر روی یک سازه ، و یا در هنگام مواجه شدن با بلایای طبیعی در مقیاس کوچک ، عواقب جبران ناپذیری به دنبال خواهد داشت.
روش تشخیص میلگرد استاندارد
بسیاری از هموطنان عزیزمان بر این باورند که به دلیل تخصصی بودن کالای میلگرد پی بردن به استاندارد بودن یا نبودن وزن آن کار دشواری می باشد ، در صورتی که با استفاده از روش زیر به راحتی می توان به استاندارد بودن آن پی برد:کافیست در هنگام خرید و یا در پای کار یک متر از میلگرد مد نظر را بریده سپس با استفاده از یک ترازوی دیجیتال که در هر سوپرمارکتی موجود می باشد اقدام به وزن آن نمائید ، وزن بدست امده را در عدد ۱۲ ضرب کنید تا وزن یک شاخه بدست آید.
تولید فولاد در ایران
فولادی که در ایران تولید میشود (طبق استاندارد روسی) به سه گروه تقسیم میشود:
فولاد نوع A-۱، فولاد نوع A-۲ و فولاد نوع A-۳.
- فولاد A-۱ از نوع صاف بوده و مقاومت تسلیم و مقاومت کششی آن به ترتیب ۲۳۰۰ و۳۸۰۰ کیلوگرم بر سانتی متر مربع میباشد.
- فولاد A-۲ از نوع آجدار با مقاومت تسلیم ۳۰۰۰ و مقاومت کششی ۵۰۰۰ کیلوگرم بر سانتی متر مربع است،
- و فولاد A-۳ نیز از نوع آجدار با مقاومت تسلیم ۴۰۰۰ و مقاومت کششی ۶۰۰۰ کیلوگرم بر سانتی متر مربع میباشد.
از نظر تنوع قطر میلگردها نیز استانداردهای تولید کنندگان متفاوت است. در سیستم روسی که در کارخانجات ذوب آهن اصفهان مورد استفاده است میلگردها تا قطر ۴۰ میلیمتر ساخته میشوند.